Κόμματα με επικοινωνία και κατανόηση

Δημοσιεύθηκε στην οικονομική εφημερίδα “Σύμβουλο επιχειρήσεων” την Παρασκευή 5 Ιουλίου 2024

Για να αντιληφθούμε την αναγκαιότητα αλλαγής λειτουργίας ενός πολιτικού κόμματος στις σύγχρονες συνθήκες, πρέπει αξιολογήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα να δούμε πώς αντιμετωπίζουν οι πολίτες τα κόμματα και τους πολιτικούς. Τρεις επισημάνσεις:

α) η μεγάλη αποχή δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά μια ηχηρή δήλωση. Σηματοδοτεί απογοήτευση, απομάκρυνση, δυσαρέσκεια για τις πολιτικές επιλογές που προσφέρθηκαν και υπονομεύει τα θεμέλια των δημοκρατικών διαδικασιών.
β) οι προκλήσεις σήμερα είναι μεγαλύτερες από ποτέ, σε σύγκριση με τις εμπειρίες της γενιάς μου. Βιώνουμε μια περίοδο σημαντικής γεωπολιτικής αναταραχής, με επιπτώσεις στην οικονομία, την ενέργεια, την ασφάλεια και την καθημερινή ζωή, ενώ, καλούμαστε να αναλάβουμε την αντιμετώπιση της εξελισσόμενης κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης.
γ) η συστηματική διάβρωση των θεσμών, των νόμων και του ηθικού ιστού, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Η υποβάθμιση αυτή συντελείται συχνά συγκαλυμμένα, υπό το πρόσχημα της νομιμότητας και εν μέσω ενός καταιγισμού κατευθυνόμενων μηνυμάτων.

Όλα αυτά στρεβλώνουν το πολιτικό τοπίο, οδηγώντας σε κυβερνήσεις ή σε εκπροσώπους στο κοινοβούλιο που δεν αντιπροσωπεύουν πραγματικά τη βούληση της πλειοψηφίας. Οι πολίτες αποστρέφονται το πολιτικό σύστημα και τους παραδοσιακούς πολιτικούς με ευθύνη εκείνων που κυρίως συμμετείχαν στη διαχείριση και νομή της εξουσίας, σε κυβερνητικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Ένα δυνατό σήμα-μήνυμα εκπέμφθηκε και στις τελευταίες εκλογές προς όλα τα κόμματα. Αυτό λέει ότι χρειάζεται πλήρης αναδιάρθρωση των κομμάτων και των πολιτικών που εκπορεύονται από αυτά.

Οι πολίτες έχουν ανάγκη από κόμματα με α) πολιτικούς που ακούνε, κατανοούν, και λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη τους στην τελική διαμόρφωση θέσεων και προτάσεων και όχι πολιτικούς που μόνο διεκδικούν την ψήφο, β) διάθεση για αλλαγή του μοντέλου επικοινωνίας μαζί τους, μακριά από χιλιοειπωμένα κλισέ και «φιλική» γλώσσα από στελέχη που δεν έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία, είτε γιατί προέρχονται από το κομματικό σύστημα, είτε γιατί κατά τη νομή της εξουσίας κάτι δεν εξελίχθηκε σωστά.

Για να γίνουν αυτά υπάρχουν οι εξής προϋποθέσεις αναζωογόνησης των κομμάτων και εν προκειμένω του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στο οποίο ανήκω (ΠΑΣΟΚ):

Ηγεσία και ηγετική ομάδα: α) πρόσωπα εγνωσμένου κύρους σε επαγγελματικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο και όχι αποτέλεσμα ισορροπιών σε επίπεδο κομματικού μηχανισμού β) συλλογική λειτουργία βάσει συμφωνημένων κανόνων και αρχών, γ) ανοικτή θεσμική και εξωστρεφής λειτουργία προς την κοινωνία στην πράξη, δ) υποστήριξη της ηγετικής ομάδας από ομάδα επιστημόνων για την τεκμηρίωση των πολιτικών και των πιθανών εναλλακτικών σεναρίων πριν τη λήψη πολιτικής απόφασης.

Ιεραρχική διάρθρωση: ύπαρξη και λειτουργία συλλογικών οργάνων πολιτικής καθοδήγησης (ολιγομελές πολιτικό συμβούλιο) και λήψης αποφάσεων (Κεντρική Πολιτική Επιτροπή) με συμμετοχικότητα, διαβουλευτικές εσωτερικές διαδικασίες-εσωτερικά δημοψηφίσματα, με βάση την ορθότητα των πολιτικών και όχι βάσει προσωπικών συσχετισμών.

Έκφραση πολιτικής προς την κοινωνία: εξωστρέφεια και συμμετοχικότητα ως προς το σχεδιασμό και την λήψη αποφάσεων με οραματικό και σύγχρονο πολιτικό λόγο. Με πολιτικές θέσεις, μεσο- και μακρο- πρόθεσμα μέτρα για όλα τα μεγάλα θέματα (δημογραφικό, παιδεία, οικονομία και ανάπτυξη, ανθρώπινα δικαιώματα και μετανάστευση, ενέργεια, κλίμα, περιβάλλον) και εξειδίκευσή τους στην καθημερινότητα, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Η δημοκρατία, η συμμετοχή, η διαφάνεια, η λογοδοσία πρέπει να είναι η καθημερινή πρακτική ενός σύγχρονου κόμματος, για να διατηρείται και να ενισχύεται η αυτονομία της πολιτικής και εν προκειμένω του ΠΑΣΟΚ, ως αυτόνομος ισχυρός πολιτικός σχηματισμός.